تأثیر استدلال استراتژیک ‏و حساسیت حسابرس بر ریسک استراتژیک تقلب با استفاده از تئوری بازی‏ها در مدل حسابرسی مبتنی بر ریسک

حسابرسی مبتنی بر ریسک بر این فرض زیر بنایی استوار است که بیشتر منابع حسابرس می بایست به حساب هایی که پر ریسک تر می باشند، اختصاص یابد. مدیران گزارشگر مالی ممکن است این تخصیص را پیش بینی کنند و به طور عامدانه حساب های به ظاهر کم ریسک را دست کاری (تقلب) کنند و از این استراتژی حسابرس سوء استفاده نمایند. اگر حسابرس این استراتژی مدیر را پیش بینی نکند، ریسک بیان نادرست در حساب کم ریسک بیشتر از حساب پر ریسک خواهد شد. از طرفی تئوری بازی ها یک تئوری ریاضی در موقعیت های تصمیم گیری متقابل است. در هر بازی، بازیکنانی با استراتژی های مختلف وجود دارند که با توجه به پی آ مدها بازی منجر به یک سری نتایج می گردد هدف از انجام این مطالعه آن است که آیا حسابرس استراتژیک ، انتظارات مدیر را پیش بینی می کند و چگونه به آن پاسخ می دهد و آیا این امر منجر به افزایش حساسیت حسابرس نسبت به ریسک استراتژیک تقلب در میان حساب های مختلف می گردد . در این پژوهش، حسابرس و مدیر به عنوان دو بازیکن که در بازی حسابرسی مبتنی بر ریسک بازی می کنند، فرض شده اند. جهت انجام این پژوهش به کمک اقتصاد تجربی، آزمایشگاهی طراحی گردید و شرایط یک بازی بین حسابرس و مدیر در قالب بازی حدس رنگ تیله شبیه سازی گردید. آزمایشگاه توسط سایت تحت وب به آدرس "accjafari.ir "برای این منظور اداره شد. در این تحقیق 178 نفر از دانشجویان رشته حسابداری و مدیریت در این سایت به تعامل پرداختند. جهت آزمون فرضیه های پژوهش از تجزیه و تحلیل واریانس چند عاملی و اندازه گیری مکرر استفاده شد. نتایج نشان داد که در شرایط استراتژیک حسابرسانی که دلیل (نشانه) استراتژیک دریافت می کنند نسبت به حسابرسانی که چنین دلیلی دریافت نمی کنند منابع بیشتری را به حساب به ظاهر کم ریسک تخصیص می دهند. همچنین مشاهده گردید مدیران نیز در شرایط استراتژیک و با پیش بینی مقدماتی استراتژی حسابرس حساب کم ریسک را بیشتر از حساب پرریسک دست کاری کردند. علاوه بر این اگرچه افزایش در سطح منابع در دسترس منجر به کاربرد بیشتر منابع می گردد، اما تأثیر استدلال استراتژیک را قوی تر می کند. واژگان کلیدی: ریسک استراتژیک تقلب ، استدلال استراتژیک ، اقتصاد تجربی، تئوری بازی ها ، مدل حسابرسی مبتنی بر ریسک ، حساسیت حسابرس